Quá trình cung ứng tiền của hệ thống NH. Nêu các công cụ chính sách tiền tệ được NHNN VN sử dụng để kiểm soát MS từ 2008 tới nay

[Black Fox]

● Khái niệm cung tiền:
Là khối lượng tiền cung ứng cho lưu thông bao gồm các TS là tiền và các TS khác được coi là tiền nhằm đáp ứng nhu cầu giao dịch và nhu cầu cất trữ giá trị của các chủ thể phi NH.
● Quá trình cung ứng tiền của hệ thống NH:

a, Quá trình cung ứng tiền cơ sở của NHTW:
- Khái niệm MB: là lượng tiền do NHTW phát hành với tư cách là ngân hàng độc quyền phát hành tiền.
- Phân loại MB:

+ Hình thức tồn tại:
MB= TM + TG của NHTG tại NHTW
TM = C + TM tại quỹ của NHTG

+ Chủ thể nắm giữ
MB= C + R
R= TM tại quỹ của NHTG + TG của NHTG tại NHTW

+ Nguồn gốc hình thành
MB = DL + MBn
DL: cơ số tiền hình thành từ việc cho vay của NHTW đối với NHTG.
MBn : cơ số tiền hình thành từ hoạt động mua bán GTCG của NHTW trên thị trường mở hoặc mua vàng, ngoại tệ trên thị trường ngoại hối.

- Quy trình phát hành
B1: Xác định lượng tiền cung ứng tăng thêm
% ∆ Mt+1 = %∆Pt+1 + %∆Yt+1 - %∆V
∆ Mt+1 = % ∆ Mt+1 x Mt
B2: Dự tính hệ số nhân tiền mt+1.
B3: Xác định lượng tiền cơ sở tăng thêm
∆ MBt+1 = ∆ Mt+1 / mt+1
B4: Phát hành tiền qua 4 kênh
+ Mua vàng, ngoại tệ trên thị trường ngoại hối
+ Cho các NHTG vay
+ Cho CP và đại diện của CP vay
+ Mua trái phiếu thông qua nghiệp vụ thị trường mở
- Nhân tố ảnh hưởng
+ Hoạt động can thiệp của NHTW trên thị trường ngoại hối:
Mục đích: duy trì tỷ giá hoặc đảm bảo dữ trự ngoại hối
Hoạt động: mua bán ngoại tệ => tác động đến khối tiền MB cũng nhý vốn khả dụng của nền kinh tế.
+ Quan hệ về vốn với NHTM
Mục đích: cung cấp vốn khả dụng cho NHTG
Hoạt động: thông qua nghiệp vụ mua bán GTCG trong nghiệp vụ thị trường mở hoặc cho vay qua cửa sổ chiết khấu.
+ Tài trợ cho ngân sách CP
Mục đích: bù dắp bội chi ngân sách hoặc thâm hụt tạm thời
Hoạt động: cho NSNN vay => khi CP thực sự sử dụng số tiền để chi trả cho các chủ thể kinh tế phi NH => MB↑
+ Các khoản mục khác ròng
Bao gồm nhiều bộ phận, nhýng có tác động mạnh nhất đến lượng tiền dự trữ là tiền mặt trong quá trình thu nhận xuất xuất phát từ yêu cầu thanh toán không dùng tiền mặt của NHTW.
- Khả năng kiểm soát MB của NHTW phụ thuộc:
+ Trên thị trường ngoại hối: chế độ tỷ giá NHTW áp dụng : kiểm soát tốt nhất khi áp dụng chế độ tỷ giá thả nối.
+ Tình trạng NSNN và mức độ độc lập của NHTW và CP : NS càng thặng dý và NHTW càng độc lập thì càng kiểm soát tốt MB
+ Mức độ phụ thuộc về vốn của NHTG đối với NHTW.

b, Quá trình cung ứng tiền của HT NHTG và mức tiền cung ứng MS:
- Quá trình cung ứng MS:
VD: NHTW cung ứng thêm cho NHTM A 1 số tiền là 10tr, tỷ lệ DTBB là 10%.
Giả định: HT NHTM cho vay hết DTDT
Cho vay hoàn toàn bằng chuyển khoản, KH có TK tại NH, không sử dụng TM.
Bài giải:

- Lượng DTBB cần thiết: 10 x 10% = 1 tr
- Lượng DTDT : 10 x 0% = 0
- Lượng tiền có thể cho vay: 10 – 1 = 9 tr
Do HT NHTM cho vay hoàn toàn bằng chuyển khoản và dùng hết DTDT cho KH có TK tại NH khác nên quá trình cho vay cứ tiếp tục qua NH.
Ta có:
Tổng số gia tăng tiền gửi:
∆ D = 10 x ( 1 – 0,1) + 10 ( 1 – 0,1)2 + 10 ( 1 – 0,1)3 + …
= 10. 0,9 + 10.0,92 + 10. 0,93 + …
= 10/ ( 1- 0,9) = 100
Tổng lượng DTBB
R= 1)/ (1 – 0,9) = 10
Tổng số gia tăng TD:
9/ (1 – 0,9) = 90
Kết luận:
- Khi NHTM cấp tín dụng nghĩa là nó đang tạo tiền và làm tăng tiền cung ứng.
- Từ 1 khoản TG ban đầu ( do NHTW rót vào lưu thông) thông qua cho vay bằng chuyển khoản trong HT NHTM, số TG đã tăng lên gấp bội so với lượng TG ban đầu.
- Với giá trị này, HT NHTM đã làm tăng tổng phương tiện thanh toán trong nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu thanh toán, chi trả xă hội.
- Lượng TG tăng lên là do hệ số gia tăng tiền tệ (m). Tìm hiểu các nhân tố tác động đến m là tìm hiểu các nhân tố tác động đến quá trình cung ứng tiền của NHTM.
- Nhân tố ảnh hưởng m:
Theo công thức (về m1 và m2)




- TLệ DTBB rd và rt : có quan hệ nghịch hệ số m và MS. Nhân tố này chịu tác động bởi:
+ Do NHTW quy định, phụ thuộc CSTT nới lỏng hay thắt chặt của NHTW.
CSTT nới lỏng: rd, re giảm và ngược lại
- TL DTDT re: có mối quan hệ nghịch với m và MS. Nhân tố này chịu tác động bởi:
+ Do NHTW quy định, phụ thuộc
. Các dòng tiền rút ra dự tính (+)
. Ls chung (-)

- TL sử dụng TM : có mối quan hệ nghịch với m và MS. Nhân tố này chịu tác động bởi:
+ Do công chúng quyết định, phụ thuộc
LS TG KKH ( - )
Sự ổn định của HTNH (-)
Các hoạt động bất hợp pháp ( + )
TS và TN của công chúng (-)